Zespół hipowentylacji otyłych (OHS) | Resmed Polska

Pacjenci Service suite – Oferta

Profesjonaliści Service suite – Oferta

ResMed Services

Pacjenci Service suite – Oferta

Profesjonaliści Service suite – Oferta

Africa & Middle East
Americas
Asia Pacific
Europe
Country Selector

Zespół hipowentylacji otyłych (OHS)

OHS występuje często u osób otyłych i wiąże się z wysoką śmiertelnością, ale jest często błędnie diagnozowany.1 Na tej stronie znajdziesz więcej informacji na temat tego zespołu, sposobu jego diagnozowania i dostępnych metod leczenia.

Dowiedz się więcej

Historie pacjentów z OHS

Historia Michelle (Francja)
Historia Heidi (UK)

CZĘŚĆ 1

Zrozumieć OHS

Na czym polega OHS?

Zespół hipowentylacji otyłych definiowany jest jako występująca w ciągu dnia hiperkapnia PaCO2>45 mm Hg i zaburzenia oddychania w czasie snu, występujące u osób otyłych (BMI≥30 kg/m²) bez innych czynników powodujących hipowentylację, takich jak POChP lub choroby nerwowo-mięśniowe.1,2

Główne objawy

Występujące objawy są często nieswoiste i obejmują nadmierną senność w ciągu dnia, zmęczenie, duszność i bóle głowy, z których wszystkie mogą wpływać na codzienną rutynę pacjenta i jakość życia (QoL).2,3 Wiele z tych objawów obserwuje się również u pacjentów z obturacyjnym bezdechem sennym (OBS), który dotyka około 90% pacjentów z OHS.1,2

Patofizjologia

Patofizjologia OHS jest złożona i uznaje się, że jest związana z trzema głównymi mechanizmami.1,3,4

  • Zmiany w mechanice układu oddechowego prowadzące do zwiększonej pracy oddechowej i wynikające ze zwiększonej ilości tkanki tłuszczowej w jamie brzusznej i ścianie klatki piersiowej.
  • Obniżony centralny napęd oddechowy spowodowany opornością na leptynę, która silnie stymuluje wentylację.
  • Zaburzenia oddychania w czasie snu, w tym obturacyjny bezdech senny lub hipowentylacja bez obturacji, wraz z zaburzonymi mechanizmami kompensacyjnymi, które powodują hiperkapnię.

Choroby współistniejące

Nawet 88% pacjentów z OHS cierpi na nadciśnienie tętnicze1,3
Pacjenci z OHS często cierpią na wiele różnych chorób metabolicznych i sercowo-naczyniowych.5 Należą do nich niewydolność serca, choroba niedokrwienna serca, insulinooporność, nadciśnienie tętnicze u 88% pacjentów.1,3 Choroby współistniejące mają duże znaczenie, ponieważ wiążą się z większym obciążeniem systemu opieki zdrowotnej i gorszymi wynikami leczenia, co podkreśla potrzebę holistycznego podejścia do leczenia OHS.1

 

Zrozumieć OHS: podsumowanie

OHS ma złożoną patofizjologię i wiąże się z występowaniem licznych chorób współistniejących i niespecyficznych objawów. Jak powszechny jest więc OHS i jak można go zdiagnozować?

CZĘŚĆ 2

Częstość występowania i rozpoznanie OHS

Częstość występowania

31% hospitalizowanych dorosłych z BMI >35 kg/m2 ma OHS2

  • Na całym świecie prawie 10% dorosłych to osoby cierpiące na otyłość1
  • Otyłość dotyczy prawie jednej czwartej osób w Europie według WHO,6 spośród których 23% może mieć zaburzenia oddychania w czasie snu.7
  • U pacjentów kierowanych do klinik snu w celu oceny zaburzeń oddychania w czasie snu, częstość występowania OHS wynosi 8-23%1,7.
  • Ponadto stwierdzono, iż częstość występowania OHS wśród hospitalizowanych dorosłych z BMI >35 kg/m2 wynosi 31%,2 co wskazuje na potrzebę rozważenia OHS u pacjentów hospitalizowanych z otyłością lub otyłością olbrzymią.

Rozpoznanie

OHS zwykle rozpoznaje się w trakcie zaostrzenia przewlekłego zespołu z ostrą kwasicą oddechową lub w trakcie konsultacji ze specjalistą medycyny snu/pulmonologii.1,2

  • OHS można zdiagnozować u pacjentów z BMI >30 kg/m2 wykorzystując gazometrię krwi tętniczej (PaCO2 >45 mmHg w ciągu dnia) i polisomnografię.1,2,5,8 Należy jednak zaznaczyć, że OHS jest rozpoznaniem różnicującym i należy wykluczyć inne zaburzenia, które mogą powodować hipowentylację pęcherzykową.
  • Poziom wodorowęglanów we krwi (<27 mmol/L lub ≥27 mmol/L) oraz występowanie współistniejących chorób kardiometabolicznych mogą również służyć jako wskaźnik ciężkości OHS i są uwzględnione w systemie oceny zaawansowania OHS według The European Respiratory Society8

Nieprawidłowa diagnoza/brak diagnozy

Rozpoznanie OHS jest często późne, zwykle ma miejsce w piątej i szóstej dekadzie życia, a błędne diagnozy są częste.1

W jednym z badań 8% wszystkich pacjentów przyjętych na oddział intensywnej terapii spełniało kryteria diagnostyczne OHS, ale u ~75% błędnie zdiagnozowano obturacyjną chorobę płuc.1 Ze względu na to, że śmiertelność z powodu nieleczonego OHS jest wysoka,1 kluczowe jest, aby choroba ta została zdiagnozowana w odpowiednio wczesnym stadium.

Częstość występowania i diagnoza OHS: podsumowanie

OHS wydaje się być powszechny u osób otyłych, ale często jest błędnie diagnozowany jako obturacyjna choroba płuc. Diagnoza wymaga oceny gazometrii krwi tętniczej i polisomnografii, a także wykluczenia innych przyczyn hipowentylacji pęcherzykowej. Poniżej przedstawiono dostępne metody leczenia OHS.

CZĘŚĆ 3

Leczenie i rokowanie w OHS

Strategia postępowania w OHS

Dokonując wyboru najbardziej odpowiedniej metody terapii PAP (CPAP lub NIV), należy wziąć pod uwagę „fenotyp OHS” danego pacjenta, tj. dominujący mechanizm leżący u podstaw OHS.1

Leczenie CPAP

CPAP jest wysoce skuteczną metodą leczenia OSA i może przyczynić się do poprawy wymiany gazowej u znacznej grupy pacjentów poprzez stabilizację górnych dróg oddechowych.1 Ta forma wspomagania oddychania może być bardziej odpowiednia dla pacjentów z większą liczbą zdarzeń obturacyjnych w czasie snu (rysunek 1).1

Leczenie z zastosowaniem NIV

  • Terapia NIV wydaje się bardziej odpowiednia dla pacjentów z hipowentylacją i z mniejszą liczbą zdarzeń obturacyjnych w czasie snu (tj. z łagodnym OSA lub jego brakiem) (rysunek 1)1,5
    • NIV może być również bardziej skuteczna u pacjentów ze współistniejącym nadciśnieniem płucnym, ponieważ może poprawić stan i czynność serca oraz obniżyć skurczowe ciśnienie w tętnicy płucnej u pacjentów z OHS1.
  • Pacjenci, którzy nie reagują pozytywnie na terapię CPAP pomimo przestrzegania zaleceń powinni zostać włączeni do terapii NIV1.
  • Potrzebne są randomizowane badania porównawcze CPAP z NIV w różnych fenotypach OHS12

Wytyczne międzynarodowe

Najczęściej stosowanymi wytycznymi dotyczącymi leczenia OHS są wytyczne European Respiratory Society (ERS) i American Thoracic Society (ATS).5,8

Wytyczne ERS

ERS nie określa jednoznacznie, która forma wentylacji jest skuteczniejsza, ale stwierdza, że u większości pacjentów z OHS terapia CPAP poprawia AHI, saturację, hiperkapnię i odpowiedź układu oddechowego na O2 i CO2, pomimo iż niepowodzenie terapii CPAP jest częstsze w przypadku OHS w porównaniu z OBS8. Zastosowanie NIV w czasie snu ma korzystny wpływ na hipowentylację, sen, jakość życia i przeżywalność, a także jest skuteczniejsze niż doradztwo w zakresie zdrowego stylu życia.8

Wytyczne ATS

ATS zaleca stosowanie terapii PAP w czasie snu u stabilnych pacjentów z obturacyjnym bezdechem sennym:

  • CPAP zamiast NIV powinien być stosowany jako leczenie pierwszego rzutu u stabilnych pacjentów ambulatoryjnych z OHS i współistniejącym ciężkim obturacyjnym bezdechem sennym5, którzy stanowią większość pacjentów.
  • Pacjenci z wyższym stopniem początkowej niewydolności oddechowej, gorszą czynnością płuc i w zaawansowanym wieku mogą gorzej reagować na CPAP i powinni być ściśle monitorowani5.
  • U pacjentów z niewystarczającą odpowiedzią na terapię CPAP należy zastosować NIV5

Działania dodatkowe

Działania ukierunkowane na utratę masy ciała, w tym interwencje bariatryczne, mogą przyczynić się do zmniejszenia nasilenia OHS i OSA, a także poprawić wyniki sercowo-naczyniowe i metaboliczne.5,8 ATS zaleca interwencje wspomagające odchudzanie, które prowadzą do trwałej utraty masy ciała o 25-30%.5

Konsekwencje nieleczonego zespołu hipowentylacji otyłych

Nieleczony OHS wiąże się ze znaczną liczbą zachorowalności i śmiertelności:1

  • Pacjenci są często hospitalizowani i wymagają wsparcia oddechowego lub intensywnej opieki medycznej. Ostra kwasica oddechowa jest jednym z najczęstszych objawów OHS jest częstą przyczyną pobytu w oddziale intensywnej opieki medycznej, a jednocześnie prowadzi do postawienia rozpoznania2.
  • Pacjenci są narażeni na znaczne ryzyko zgonu. Badania obserwacyjne wykazały śmiertelność z jakiejkolwiek przyczyny na poziomie 24% w ciągu 1,5-2 lat,1 która maleje wraz z przestrzeganiem terapii PAP.9

Rokowania

NIV i CPAP mogą poprawić długofalowe prognozy:1

Terapia PAP prowadzi do poprawy parametrów gazometrii i nasilenia objawów (takich jak senność w ciągu dnia) oraz wpływa na poprawę jakości oddychania w czasie snu.

Podejście wielokierunkowe obejmujące elementy stylu życia / kontroli masy ciała wraz z terapią PAP może stanowić najskuteczniejszą strategię optymalizacji efektów u pacjentów z OHS.4

Leczenie i rokowania w OHS: podsumowanie

Nieleczony OHS może prowadzić do hiperkapnii i niewydolności oddechowej oraz wiąże się z hospitalizacją i większą śmiertelnością.

Terapia wspomagająca oddychanie z dodatnim ciśnieniem w drogach oddechowych jest zalecana przez krajowe i międzynarodowe wytyczne i wykazano, że przyczynia się do złagodzenia objawów i poprawy przeżycia, dobierając terapię CPAP lub NIV w zależności od fenotypu OHS.

Podsumowując, wczesne rozpoznanie OHS wraz z wielokierunkowym podejściem obejmującym terapię PAP oraz zmianę stylu życia i kontrolę masy ciała może być najskuteczniejszą strategią optymalizacji efektów leczenia u pacjentów z OHS.

Dowiedz się więcej

Choroby nerwowo-mięśniowe (NMD)

Choroby nerwowo-mięśniowe (NMD) to szeroki termin, który obejmuje wiele chorób i dolegliwości wpływających na funkcjonowanie mięśni, bezpośrednio (poprzez wewnętrzną patologię mięśni) lub pośrednio (poprzez patologię nerwów).

Dowiedz się więcej
Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP)

POChP, czyli przewlekła obturacyjna choroba płuc, to ogólny termin określający grupę postępujących chorób płuc, w tym przewlekłe zapalenie oskrzeli i rozedmę płuc.

Dowiedz się więcej
Aktualności kliniczne dot. chorób układu oddechowego

Resmed zmienia życie dzięki uznanym urządzeniom medycznym i najnowocześniejszym aplikacjom opartym na chmurze, które diagnozują, leczą i zarządzają zaburzeniami oddychania podczas snu (SDB), przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP) i innymi przewlekłymi chorobami układu oddechowego.

Dowiedz się więcej

Ta treść jest przeznaczona wyłącznie dla profesjonalistów opieki zdrowotnej

Referencje:
  1. Masa JF et al. Eur Respir Rev. 2019;28:180097. https://err.ersjournals.com/content/28/151/180097.long
  2. Mokhlesi B. Respir Care. 2010;55:1347–1365. https://rc.rcjournal.com/content/respcare/55/10/1347.full.pdf
  3. Piper AJ and Grunstein RR. Am J Respir Crit Care Med. 2011;183:292–298. https://www.atsjournals.org/doi/10.1164/rccm.201008-1280CI
  4. Shetty S and Parthasarathy S. Curr Pulmonol Rep. 2015;4:42–55. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4444067/
  5. Mokhlesi B et al. Am J Respir Crit Care Med. 2019;200:e6–e24. https://doi.org/10.1164/rccm.201905-1071ST
  6. World Health Organization. WHO European Regional Obesity Report 2022. Available at: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/353747/9789289057738-eng.pdf. Accessed February 14, 2023
  1. Delample D et al. Eur Respir J. 2022;60:3676. https://erj.ersjournals.com/content/60/suppl_66/3676
  2. Randerath W et al. Eur Respir J 2017; 49: 1600959. https://erj.ersjournals.com/content/49/1/1600959.long
  3. Soghier I et al. Ann Am Thorac Soc 2019;16(10):1295–1303. https://doi.org/10.1513/AnnalsATS.201905-380OC
  4. Masa JF et al. Am J Respir Crit Care Med 2015;192(1):8695. https://doi.org/10.1164/rccm.201410-1900OC
  5. Masa JF et al. Lancet; 2019;393(10182):1721–1732. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(18)32978-7
  6. Noda JR et al. Thorax 2017;72(3)398–399. https://thorax.bmj.com/content/thoraxjnl/72/5/398.full.pdf
Czytaj więcej