Zespół hipowentylacji otyłych (OHS) | ResMed Polska

Pacjenci Service suite – Oferta

Profesjonaliści Service suite – Oferta

ResMed Services

Pacjenci Service suite – Oferta

Profesjonaliści Service suite – Oferta

Africa & Middle East
Americas
Asia Pacific
Europe
Country Selector

Zespół hipowentylacji otyłych (OHS)

OHS występuje często u osób otyłych i wiąże się z wysoką śmiertelnością, ale jest często błędnie diagnozowany.1 Na tej stronie znajdziesz więcej informacji na temat tego zespołu, sposobu jego diagnozowania i dostępnych metod leczenia.

Dowiedz się więcej

Historie pacjentów z OHS

Now playing

Historia Michelle (Francja)

Now playing

Historia Michelle (Francja)

CZĘŚĆ 1

Zrozumieć OHS

Na czym polega OHS?

Zespół hipowentylacji otyłych definiowany jest jako występująca w ciągu dnia hiperkapnia PaCO2>45 mm Hg i zaburzenia oddychania w czasie snu, występujące u osób otyłych (BMI≥30 kg/m²) bez innych czynników powodujących hipowentylację, takich jak POChP lub choroby nerwowo-mięśniowe.1,2

Główne objawy

Występujące objawy są często nieswoiste i obejmują nadmierną senność w ciągu dnia, zmęczenie, duszność i bóle głowy, z których wszystkie mogą wpływać na codzienną rutynę pacjenta i jakość życia (QoL).2,3 Wiele z tych objawów obserwuje się również u pacjentów z obturacyjnym bezdechem sennym (OBS), który dotyka około 90% pacjentów z OHS.1,2

Patofizjologia

Patofizjologia OHS jest złożona i uznaje się, że jest związana z trzema głównymi mechanizmami.1,3,4

  • Zmiany w mechanice układu oddechowego prowadzące do zwiększonej pracy oddechowej i wynikające ze zwiększonej ilości tkanki tłuszczowej w jamie brzusznej i ścianie klatki piersiowej.
  • Obniżony centralny napęd oddechowy spowodowany opornością na leptynę, która silnie stymuluje wentylację.
  • Zaburzenia oddychania w czasie snu, w tym obturacyjny bezdech senny lub hipowentylacja bez obturacji, wraz z zaburzonymi mechanizmami kompensacyjnymi, które powodują hiperkapnię.

Choroby współistniejące

Nawet 88% pacjentów z OHS cierpi na nadciśnienie tętnicze1,3

Pacjenci z OHS często cierpią na wiele różnych chorób metabolicznych i sercowo-naczyniowych.5 Należą do nich niewydolność serca, choroba niedokrwienna serca, insulinooporność, nadciśnienie tętnicze u 88% pacjentów.1,3 Choroby współistniejące mają duże znaczenie, ponieważ wiążą się z większym obciążeniem systemu opieki zdrowotnej i gorszymi wynikami leczenia, co podkreśla potrzebę holistycznego podejścia do leczenia OHS.1

 

Zrozumieć OHS: podsumowanie

OHS-para-otyła-woman_dark_background

OHS ma złożoną patofizjologię i wiąże się z występowaniem licznych chorób współistniejących i niespecyficznych objawów. Jak powszechny jest więc OHS i jak można go zdiagnozować?

CZĘŚĆ 2

Częstość występowania i rozpoznanie OHS

Częstość występowania

31% hospitalizowanych dorosłych z BMI >35 kg/m2 ma OHS2

 

  • Na całym świecie prawie 10% dorosłych to osoby cierpiące na otyłość1
  • Otyłość dotyczy prawie jednej czwartej osób w Europie według WHO,6 spośród których 23% może mieć zaburzenia oddychania w czasie snu.7
  • U pacjentów kierowanych do klinik snu w celu oceny zaburzeń oddychania w czasie snu, częstość występowania OHS wynosi 8-23%1,7.
  • Ponadto stwierdzono, iż częstość występowania OHS wśród hospitalizowanych dorosłych z BMI >35 kg/m2 wynosi 31%,2 co wskazuje na potrzebę rozważenia OHS u pacjentów hospitalizowanych z otyłością lub otyłością olbrzymią.

Rozpoznanie

OHS zwykle rozpoznaje się w trakcie zaostrzenia przewlekłego zespołu z ostrą kwasicą oddechową lub w trakcie konsultacji ze specjalistą medycyny snu/pulmonologii.1,2

  • OHS można zdiagnozować u pacjentów z BMI >30 kg/m2 wykorzystując gazometrię krwi tętniczej (PaCO2 >45 mmHg w ciągu dnia) i polisomnografię.1,2,5,8 Należy jednak zaznaczyć, że OHS jest rozpoznaniem różnicującym i należy wykluczyć inne zaburzenia, które mogą powodować hipowentylację pęcherzykową.
  • Poziom wodorowęglanów we krwi (<27 mmol/L lub ≥27 mmol/L) oraz występowanie współistniejących chorób kardiometabolicznych mogą również służyć jako wskaźnik ciężkości OHS i są uwzględnione w systemie oceny zaawansowania OHS według The European Respiratory Society8

Nieprawidłowa diagnoza/brak diagnozy

Rozpoznanie OHS jest często późne, zwykle ma miejsce w piątej i szóstej dekadzie życia, a błędne diagnozy są częste.1

W jednym z badań 8% wszystkich pacjentów przyjętych na oddział intensywnej terapii spełniało kryteria diagnostyczne OHS, ale u ~75% błędnie zdiagnozowano obturacyjną chorobę płuc.1 Ze względu na to, że śmiertelność z powodu nieleczonego OHS jest wysoka,1 kluczowe jest, aby choroba ta została zdiagnozowana w odpowiednio wczesnym stadium.

Częstość występowania i diagnoza OHS: podsumowanie

OHS-kobieta-maska-do spania

OHS wydaje się być powszechny u osób otyłych, ale często jest błędnie diagnozowany jako obturacyjna choroba płuc. Diagnoza wymaga oceny gazometrii krwi tętniczej i polisomnografii, a także wykluczenia innych przyczyn hipowentylacji pęcherzykowej. Poniżej przedstawiono dostępne metody leczenia OHS.

CZĘŚĆ 3

Leczenie i rokowanie w OHS

Strategia postępowania w OHS

Dokonując wyboru najbardziej odpowiedniej metody terapii PAP (CPAP lub NIV), należy wziąć pod uwagę „fenotyp OHS” danego pacjenta, tj. dominujący mechanizm leżący u podstaw OHS.1

Leczenie CPAP

CPAP jest wysoce skuteczną metodą leczenia OSA i może przyczynić się do poprawy wymiany gazowej u znacznej grupy pacjentów poprzez stabilizację górnych dróg oddechowych.1 Ta forma wspomagania oddychania może być bardziej odpowiednia dla pacjentów z większą liczbą zdarzeń obturacyjnych w czasie snu (rysunek 1).1

Leczenie z zastosowaniem NIV

  • Terapia NIV wydaje się bardziej odpowiednia dla pacjentów z hipowentylacją i z mniejszą liczbą zdarzeń obturacyjnych w czasie snu (tj. z łagodnym OSA lub jego brakiem) (rysunek 1)1,5
    • NIV może być również bardziej skuteczna u pacjentów ze współistniejącym nadciśnieniem płucnym, ponieważ może poprawić stan i czynność serca oraz obniżyć skurczowe ciśnienie w tętnicy płucnej u pacjentów z OHS1.
  • Pacjenci, którzy nie reagują pozytywnie na terapię CPAP pomimo przestrzegania zaleceń powinni zostać włączeni do terapii NIV1.
  • Potrzebne są randomizowane badania porównawcze CPAP z NIV w różnych fenotypach OHS12

Wytyczne międzynarodowe

Najczęściej stosowanymi wytycznymi dotyczącymi leczenia OHS są wytyczne European Respiratory Society (ERS) i American Thoracic Society (ATS).5,8

Wytyczne ERS

ERS nie określa jednoznacznie, która forma wentylacji jest skuteczniejsza, ale stwierdza, że u większości pacjentów z OHS terapia CPAP poprawia AHI, saturację, hiperkapnię i odpowiedź układu oddechowego na O2 i CO2, pomimo iż niepowodzenie terapii CPAP jest częstsze w przypadku OHS w porównaniu z OBS8. Zastosowanie NIV w czasie snu ma korzystny wpływ na hipowentylację, sen, jakość życia i przeżywalność, a także jest skuteczniejsze niż doradztwo w zakresie zdrowego stylu życia.8

Wytyczne ATS

ATS zaleca stosowanie terapii PAP w czasie snu u stabilnych pacjentów z obturacyjnym bezdechem sennym:

  • CPAP zamiast NIV powinien być stosowany jako leczenie pierwszego rzutu u stabilnych pacjentów ambulatoryjnych z OHS i współistniejącym ciężkim obturacyjnym bezdechem sennym5, którzy stanowią większość pacjentów.
  • Pacjenci z wyższym stopniem początkowej niewydolności oddechowej, gorszą czynnością płuc i w zaawansowanym wieku mogą gorzej reagować na CPAP i powinni być ściśle monitorowani5.
  • U pacjentów z niewystarczającą odpowiedzią na terapię CPAP należy zastosować NIV5

Działania dodatkowe

Działania ukierunkowane na utratę masy ciała, w tym interwencje bariatryczne, mogą przyczynić się do zmniejszenia nasilenia OHS i OSA, a także poprawić wyniki sercowo-naczyniowe i metaboliczne.5,8 ATS zaleca interwencje wspomagające odchudzanie, które prowadzą do trwałej utraty masy ciała o 25-30%.5

Konsekwencje nieleczonego zespołu hipowentylacji otyłych

Nieleczony OHS wiąże się ze znaczną liczbą zachorowalności i śmiertelności:1

  • Pacjenci są często hospitalizowani i wymagają wsparcia oddechowego lub intensywnej opieki medycznej. Ostra kwasica oddechowa jest jednym z najczęstszych objawów OHS jest częstą przyczyną pobytu w oddziale intensywnej opieki medycznej, a jednocześnie prowadzi do postawienia rozpoznania2.
  • Pacjenci są narażeni na znaczne ryzyko zgonu. Badania obserwacyjne wykazały śmiertelność z jakiejkolwiek przyczyny na poziomie 24% w ciągu 1,5-2 lat,1 która maleje wraz z przestrzeganiem terapii PAP.9

Rokowania

NIV i CPAP mogą poprawić długofalowe prognozy:1

Terapia PAP prowadzi do poprawy parametrów gazometrii i nasilenia objawów (takich jak senność w ciągu dnia) oraz wpływa na poprawę jakości oddychania w czasie snu.

Podejście wielokierunkowe obejmujące elementy stylu życia / kontroli masy ciała wraz z terapią PAP może stanowić najskuteczniejszą strategię optymalizacji efektów u pacjentów z OHS.4

Leczenie i rokowania w OHS: podsumowanie

OHS-kobieta-urządzenie

Nieleczony OHS może prowadzić do hiperkapnii i niewydolności oddechowej oraz wiąże się z hospitalizacją i większą śmiertelnością.

Terapia wspomagająca oddychanie z dodatnim ciśnieniem w drogach oddechowych jest zalecana przez krajowe i międzynarodowe wytyczne i wykazano, że przyczynia się do złagodzenia objawów i poprawy przeżycia, dobierając terapię CPAP lub NIV w zależności od fenotypu OHS.

Podsumowując, wczesne rozpoznanie OHS wraz z wielokierunkowym podejściem obejmującym terapię PAP oraz zmianę stylu życia i kontrolę masy ciała może być najskuteczniejszą strategią optymalizacji efektów leczenia u pacjentów z OHS.

Ta treść jest przeznaczona wyłącznie dla profesjonalistów opieki zdrowotnej

Referencje:

  1. Masa JF et al. Eur Respir Rev. 2019;28:180097. https://err.ersjournals.com/content/28/151/180097.long
  2. Mokhlesi B. Respir Care. 2010;55:1347–1365. https://rc.rcjournal.com/content/respcare/55/10/1347.full.pdf
  3. Piper AJ and Grunstein RR. Am J Respir Crit Care Med. 2011;183:292–298. https://www.atsjournals.org/doi/10.1164/rccm.201008-1280CI
  4. Shetty S and Parthasarathy S. Curr Pulmonol Rep. 2015;4:42–55. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4444067/
  5. Mokhlesi B et al. Am J Respir Crit Care Med. 2019;200:e6–e24. https://doi.org/10.1164/rccm.201905-1071ST
  6. World Health Organization. WHO European Regional Obesity Report 2022. Available at: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/353747/9789289057738-eng.pdf. Accessed February 14, 2023
  1. Delample D et al. Eur Respir J. 2022;60:3676. https://erj.ersjournals.com/content/60/suppl_66/3676
  2. Randerath W et al. Eur Respir J 2017; 49: 1600959. https://erj.ersjournals.com/content/49/1/1600959.long
  3. Soghier I et al. Ann Am Thorac Soc 2019;16(10):1295–1303. https://doi.org/10.1513/AnnalsATS.201905-380OC
  4. Masa JF et al. Am J Respir Crit Care Med 2015;192(1):8695. https://doi.org/10.1164/rccm.201410-1900OC
  5. Masa JF et al. Lancet; 2019;393(10182):1721–1732. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(18)32978-7
  6. Noda JR et al. Thorax 2017;72(3)398–399. https://thorax.bmj.com/content/thoraxjnl/72/5/398.full.pdf
Czytaj więcej